Dla rodziców

Kiedy moje dziecko zacznie mówić po angielsku?

Zanim dziecko będzie gotowe, by powtarzać słowa albo odpowiadać na pytania, musi się osłuchać i oswoić z językiem, który jest dla niego nowością i wyzwaniem.

Autor: Aleksandra Raźniak

Rodzic, nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 1 w Częstochowie, wykładowczyni na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, filia Piotrków Trybunalski

„Kiedy moje dziecko zacznie wreszcie mówić po angielsku?”, „Dlaczego moje dziecko niczego nie uczy się na zajęciach z języka?”, „Jak mogę pomóc mojemu dziecku w nauce angielskiego?” – to najczęstsze pytania zadawane nauczycielom uczącym w przedszkolu przez rodziców, którzy pragną, by ich dziecko osiągnęło sukces w nauce języka obcego. Aby poznać na nie odpowiedzi, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych faktów.

Poznawanie języka ojczystego i obcego

Dziecko poznaje język ojczysty od chwili narodzin – a według niektórych badaczy już w okresie prenatalnym – nieprzerwanie przez minimum 2–3 lata, zanim zacznie komunikować się z otaczającym je światem. Słucha mowy rodziców oraz innych osób z najbliższego otoczenia, zaczyna powtarzać sylaby, słowa czy zwroty i stopniowo łączy je z konkretnymi przedmiotami czy sytuacjami. W ten sposób tworzy coraz dłuższe wypowiedzi. Ten proces przebiega w różnym tempie u poszczególnych dzieci. Mimo ciągłego, intensywnego kontaktu z językiem ojczystym niektóre z nich zaczynają komunikować się wcześniej, inne – nieco później.

Uzyskanie podobnego efektu nie jest możliwe po kilku miesiącach nauki języka obcego, podczas których nauczyciel spotyka się z dziećmi dwa razy w tygodniu na 30 minut. Zanim dziecko będzie gotowe, by powtarzać słowa i zwroty albo odpowiadać na pytania, musi się osłuchać i oswoić z językiem, który jest dla niego nowością i wyzwaniem. Proces ten nie podlega żadnym regułom ani nie można go przyspieszyć. Niektóre dzieci przyswajają język szybciej, podczas gdy inne potrzebują więcej czasu.

Nauka przez zabawę

W okresie przedszkolnym dzieci chłoną wiedzę, uczą się szybko i dosłownie wszystkiego. Nauka ta jest jednak skuteczna tylko wtedy, gdy mogą samodzielnie odkrywać, poznawać czy doświadczać. Dotyczy to również języka obcego. Dziecko podczas zabawy uczy się w sposób nieświadomy. Dostarcza mu to wielu emocji, a uczucie radości po udanej zabawie sprawia, że chętnie do niej wraca. Przez zabawę dzieci nie tylko rozwijają swój intelekt czy emocje, lecz także kształtują relacje społeczne z rówieśnikami oraz sprawność fizyczną. W wypadku nauki języka obcego zabawa pomaga im przechodzić od tego, co jest dla nich łatwe i znane, do tego, co trudne i nowe. Dlatego zamiast pytać, czego dziecko nauczyło się na zajęciach z języka angielskiego, lepiej poprosić, by opowiedziało, co robiło i w co się bawiło. Pojęcie nauki jest bowiem dzieciom w okresie przedszkolnym obce.

Jeśli chcemy, aby dzieci w przyszłości chętnie uczyły się języków obcych, musimy je motywować i wzmacniać ich pozytywne emocje. Skoro zabawa wyzwala radość, to podobnie oddziaływać będzie zabawa językowa. Dzięki temu zajęcia nie będą się kojarzyć z czymś trudnym i nudnym. Z perspektywy dziecka lekcje języka staną się wyzwaniem, któremu towarzyszy ciekawość i chęć dalszej nauki.

Rola rodziców – motywowanie

W edukacji dziecka szkoła odgrywa ogromną rolę, ale bez wsparcia i współpracy ze strony rodziców nie osiągnie zamierzonego celu. Ich pomoc jest dla dziecka nieoceniona w nauce tego, co nowe i nieznane, np. języka obcego. Może przyjmować różne formy, od intensywnej pracy po zwykłą pochwałę czy budowanie pozytywnego nastawienia. Ważne, by raczej podążać za potrzebami i umiejętnościami dziecka, niż wyprzedzać je i wymagać czegoś, co może być dla niego na razie nieosiągalne. Zawsze warto skonsultować się w tej sprawie z nauczycielem.

Zainteresowanie i pomoc rodziców są bezcenne, ponieważ na tym etapie rozwoju dziecko szczególnie liczy się z ich zdaniem. Nauczyciel również jest dla dziecka ważną osobą, jednak bez pozytywnego nastawienia, wsparcia i zaangażowania ze strony rodziców nawet najlepszy nauczyciel nie uzyska pożądanych rezultatów.

Im wcześniej, tym lepiej

Rozpoczęcie nauki języka obcego na etapie przedszkolnym to pierwszy krok na drodze dziecka do przyszłego sukcesu. Niesie to ze sobą szereg korzyści. Nie ulega wątpliwości, że małe dzieci cechuje wyjątkowa wrażliwość fonologiczna, dzięki której doskonale słyszą, różnicują i naśladują dźwięki otaczającego świata. W przedszkolu nie ma ucznia, który miałby problemy z wymową. Dzieci szybko i bez większego zastanowienia łączą nowe słownictwo z elementami poznanymi wcześniej, budując własną strukturę języka. Nie obawiają się też popełniania błędów. Dzięki temu z łatwością oswajają się z językiem, jego brzmieniem, melodią, akcentem i wymową. Intensywnie rozwijają sprawność słuchania i przygotowują się do mówienia. Przez słuchanie opowiadań, historyjek i dialogów, śpiewanie piosenek, naukę rymowanek i wierszyków ćwiczą kluczowe kompetencje komunikacyjne oraz przyswajają podstawowe słownictwo i struktury językowe osadzone w kontekstach. Poznają też tradycje i zwyczaje krajów anglojęzycznych, dzięki czemu uczą się z jednej strony odrębności kulturowej i narodowej, a z drugiej – tolerancji i szacunku względem innych kultur i narodowości.

Dzieci w wieku przedszkolnym z chęcią uczestniczą w zajęciach, uczą się języka w sposób nieświadomy, przez zabawę, która jako podstawowa forma działalności małego człowieka, jest im znana i bliska, a także dostarcza wielu pozytywnych emocji, zachęca i motywuje. Dzięki niej wczesne rozpoczęcie nauki języków obcych przyniesie wiele korzyści na kolejnych etapach edukacji.